ARAZİ MAHSULLERİNDE ÖŞÜR FARZDIR

Öşür arazisinden çıkan mahsulün zekatına, -onda bir (1/10) demek olan- öşür denilmiştir. Öşür; Ayet, Hadis ve icma ile sabit bir farzdır. Ayet-i kerimede (mealen): “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın ve yerden sizin için çıkardıklarımızın temiz (helâl)lerinden infak edin (zekât ve öşür verin). Gözünüzü yummadan (sıkılmadan) alıcısı olmadığınız şeylerin yaramazını vermeye yeltenmeyin. Ve bilin ki Allah Gani’dir (sadakalarınıza ihtiyacı yoktur. Sadakalarınız sizin menfaatiniz içindir) ve Hamid’dir (herkes Allâh’a hamd ve şükür borçludur).” (Bakara suresi, Ayet 267) buyurulmuştur.

Bir arazi, yağmur, çay veya ırmak sularıyla sulanırsa mahsulatı onda bir nispetinde; dalyanlar, dolaplar, hayvanlar veya satın alınacak sular ile bütün sene veya senenin yarısından fazla sulanırsa yirmide bir nispetinde öşür verilir. Tohumlar veya amele ücretleri vesair masraflar bundan düşülmez.

Öşürde, arazi sahibinin akıllı, baliğ (ergen), zengin olması şart değildir. Öşürde itibar, arazi sahibine değil, araziyedir. Yani, mal sahibi; çocuk, deli veya fakir de olsa öşür ile mükelleftir.

Altın, gümüş, para ve ticaret mallarından yılda bir defa zekât vermek lâzımdır. Arazide ise yılda kaç mahsul elde edilirse, hepsinden ayrı ayrı öşür vermek lazımdır. Diğer malların zekâtında, malın-paranın üzerinden bir yıl geçmesi şart olduğu halde, mahsullerde bir yıl geçmesi icap etmez.

Bal, ceviz, susam, fındık, fıstık, çam fıstığı, payam (badem), zeytin, pamuk, palamut, pelit, keten tohumu, şeker kamışı, şeker pancarı, çay yaprağı, çayır otu, dut yaprağı, fesleğen yaprağı, buğday, mısır, pirinç, nohut, mercimek, bakla, fasulye, soğan, sarımsak, kavun, karpuz, salatalık, üzüm, incir, elma, armut, şeftali, erik gibi her türlü mahsulden ve yulaf, fiğ, burçak gibi her türlü hayvan gıdasından öşür verilir.

Öşrü verilen üzüm bağının içinde meyve ağaçları olsa veya bağ arasında soğan, sarımsak ekilse, o ağaçların meyvelerinden ve ekilenlerden de öşür vermek lâzımdır. Öşür arazisi içinde, ekilmediği halde kendiliğinden çıkan mahsulden de öşür verilir.

Hülasa, İmam-ı Azam Hz.leri: “Yerden, araziden elde edilen mahsulün azında da çoğunda da öşür farzdır.” buyurdular.