{"id":1969,"date":"2016-05-07T17:13:41","date_gmt":"2016-05-07T14:13:41","guid":{"rendered":"http:\/\/wp.hataytr.com\/?p=1969"},"modified":"2016-05-07T17:13:41","modified_gmt":"2016-05-07T14:13:41","slug":"milli-mucadelede-ilk-kursun-ve-dortyol","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/milli-mucadelede-ilk-kursun-ve-dortyol\/","title":{"rendered":"M\u0130LL\u0130 M\u00dcCADELEDE \u0130LK KUR\u015eUN VE D\u00d6RTYOL"},"content":{"rendered":"

M\u0130LL\u0130 M\u00dcCADELEDE \u0130LK KUR\u015eUN VE D\u00d6RTYOL
\n19 Aral\u0131k 1918 ve 19 Aral\u0131k 2015, aradan ge\u00e7en tam 97 y\u0131l. O zamanlar hayatta de\u011fildim, ancak bu topraklarda do\u011fup b\u00fcy\u00fcmenin gururu ile her 19 Aral\u0131kta o g\u00fcnleri ya\u015f\u0131yor gibiyim. Tarihimize tekrar g\u00f6z atmak istiyorum…
\nI. D\u00fcnya Sava\u015f\u0131\u2019n\u0131n sona ermesi ve Mondros M\u00fctarekesi\u2019nin imzalanmas\u0131n\u0131 takiben, y\u00f6reden g\u00f6\u00e7ettirilen Ermeniler\u2019in, Frans\u0131zlar deste\u011finde geri d\u00f6nece\u011fi ve y\u00f6reyi i\u015fgal edece\u011fi s\u00f6ylentilerinin yay\u0131lmas\u0131, deh\u015fet verici olaylar\u0131 ya\u015fayan ve bu Ermeniler d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fc takdirde ayn\u0131 deh\u015feti bir kere daha ya\u015fayaca\u011f\u0131n\u0131n bilincinde olan, T\u00fcrk halk\u0131n\u0131 endi\u015feye sevketmi\u015fti.
\nNihayet, 11 Aral\u0131k 1918\u2019de, D\u00f6rtyol\u2019u i\u015fgal eden Frans\u0131zlar, bu i\u015fgalde d\u00f6rt y\u00fcz Ermeni\u2019den olu\u015fan bir Frans\u0131z taburundan faydalanm\u0131\u015flard\u0131. Bu i\u015fgal birli\u011fine ba\u011fl\u0131 erler, T\u00fcrkler\u2019e ait on iki evi basarak e\u015fya ve paralar\u0131n\u0131 gasp etmi\u015f, bir kad\u0131n\u0131 bo\u011faz\u0131ndan yaralam\u0131\u015f ve Osmanl\u0131 jandarmas\u0131n\u0131 kasabadan \u00e7\u0131karm\u0131\u015flard\u0131.
\nErmeni \u015fiddet hareketlerinin daha \u00f6nceleri T\u00fcrkler aras\u0131nda yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131 ho\u015fnutsuzluk, Ermeniler\u2019in, Frans\u0131zlar deste\u011finde, b\u00f6lgeyi i\u015fgal edece\u011fi s\u00f6ylentilerinin yay\u0131lmas\u0131 ve ger\u00e7ekten de, Frans\u0131zlar\u2019\u0131n, i\u015fgal s\u0131ras\u0131nda, Frans\u0131z askeri \u00fcniformas\u0131 giydirdikleri Ermeniler\u2019e, i\u015fgal kuvvetleri aras\u0131nda yer vermeleri ve bunlar\u0131n i\u015fgalle birlikte hakaret, gasp ve yaralama olaylar\u0131na giri\u015fmeleri, T\u00fcrk ve M\u00fcsl\u00fcman halk\u0131n, Ermenilerle birlikte, D\u00f6rtyol, Adana ve havalisini i\u015fgal eden Frans\u0131zlar\u2019a da sert tepkiler g\u00f6stermesine yol a\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. Frans\u0131zlar, i\u015fgali takiben, daha \u00f6nce Suriye ve L\u00fcbnan\u2019a g\u00f6\u00e7 ettirilen Ermenileri, D\u00f6rtyol\u2019a ve y\u00f6renin di\u011fer \u015fehirlerine naklederek, yerle\u015ftirdiler. Az zamanda, D\u00f6rtyol\u2019a yerle\u015ftirilen Ermenilerin say\u0131s\u0131 on iki bin ki\u015fiye ula\u015ft\u0131.
\nK\u0131sa zaman sonra, D\u00f6rtyol ve yak\u0131nlar\u0131na yerle\u015ftirilmi\u015f olan sivil Ermeniler de, Frans\u0131z \u0130\u015fgal Kuvvetlerinden cesaret ve destek alarak, D\u00f6rtyol civar\u0131ndaki k\u00f6ylere bask\u0131nlar d\u00fczenlemeye ba\u015flad\u0131lar. Bunlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 zul\u00fcmlerden ve i\u015fkencelerden b\u0131kan ve endi\u015fe i\u00e7inde s\u0131ran\u0131n kendilerine gelece\u011fi g\u00fcn\u00fc bekleyen D\u00f6rtyol\u2019a ba\u011fl\u0131 \u00d6zerli K\u00f6y\u00fc halk\u0131, Hac\u0131 H\u00fcseyin O\u011fullar\u0131\u2019ndan Emin Hoca Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131ndaki \u00fc\u00e7 ki\u015filik bir heyetle, b\u00f6lgenin \u0130ngiliz Komutanl\u0131\u011f\u0131\u2019na m\u00fcracaat etti. Heyet, k\u00f6ylerinin ve \u00e7evrenin, Frans\u0131zlar ve \u00f6zellikle Ermeni zulm\u00fcnden korunmas\u0131n\u0131 istedi. Bunun \u00fczerine, \u0130ngiliz Komutanl\u0131\u011f\u0131, Hintli M\u00fcsl\u00fcmanlardan olu\u015fan bir m\u00fcfrezeyi, D\u00f6rtyol\u2019a g\u00f6nderdi. Bu m\u00fcfreze, asayi\u015f ve s\u00fck\u00fbneti ge\u00e7ici bir zaman i\u00e7in sa\u011flamay\u0131 ba\u015fard\u0131.
\nFakat, bir s\u00fcre sonra, Frans\u0131zlar ve Ermeniler, \u00d6zerli K\u00f6y\u00fc\u2019ne sald\u0131rd\u0131lar ve halka hakaret ettiler, baz\u0131 evleri ya\u011fmalad\u0131lar. Bu k\u00f6t\u00fc tutum ve hakaretlerine tahamm\u00fcl edemeyerek kar\u015f\u0131 koyan \u00d6zerli K\u00f6y\u00fc \u0130htiyar Heyeti\u2019nden Muhtar \u015eeyhmuszade (\u015eeyh Musazade) Mehmet A\u011fa ile \u00fcye Abd\u00fclkadir A\u011fazade Yusuf A\u011fa\u2019y\u0131, elleri ba\u011fl\u0131 olarak, Frans\u0131z \u0130\u015fgal Komutan\u0131\u2019n\u0131n kap\u0131s\u0131 \u00f6n\u00fcnde, s\u00fcng\u00fc ile \u015fehit ettiler. Ayr\u0131ca, D\u00f6rtyol\u2019un g\u00fcneyinde ve yak\u0131n\u0131ndaki Karakese K\u00f6y\u00fc\u2019ne g\u00fc\u00e7l\u00fc bir m\u00fcfreze ile taarruz eden Frans\u0131zlar ve Ermeniler, \u00d6zerli\u2019de i\u015fledikeri cinayetleri bu kez ger\u00e7ekle\u015ftirme imkan\u0131 bulamad\u0131lar. Karakese ve \u00e7evre k\u00f6yler halk\u0131, Frans\u0131z ve Ermenilerin zulm\u00fcne u\u011framamak i\u00e7in, D\u00f6rtyol ve \u00d6zerli\u2019ye giden yollar\u0131 ta\u015ftan haz\u0131rlad\u0131klar\u0131 siperlerle kapatarak, kendilerini savunmaya karar vermi\u015f ve cereyan eden \u015fiddetli bir muharebeden sonra be\u015f-on erlerini kay\u0131p veren ve \u015fa\u015fk\u0131na d\u00f6nen Frans\u0131zlar, D\u00f6rtyol\u2019daki kararg\u00e2hlar\u0131na geri \u00e7ekilmek zorunda kalm\u0131\u015flard\u0131r, 19 Aral\u0131k 1918. Bu arada, D\u00f6rtyol ve \u00e7evresindeki k\u00f6yler halk\u0131ndan, T\u00fcrkler\u2019e ait hayvanlara zorla el koyarak g\u00f6t\u00fcrmek isteyen Ermeni kafilesi de, Turun\u00e7lu yak\u0131n\u0131nda kar\u015f\u0131lar\u0131na \u00e7\u0131kan Koca \u00d6mer O\u011flu Mehmet \u00c7avu\u015f (Mehmet Kara), K\u00f6se Mehmet ve baz\u0131 arkada\u015flar\u0131 taraf\u0131ndan imha edilmi\u015f, hayvanlar kurtar\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. Yak\u0131n zamana kadar, Mill\u00ee M\u00fccadele\u2019de d\u00fc\u015fmana kar\u015f\u0131 ilk kur\u015funun, nerede ve hangi tarihte at\u0131ld\u0131\u011f\u0131 konusunda bir g\u00f6r\u00fc\u015f birli\u011fi yoktu. \u0130zmir\u2019in i\u015fgali s\u0131ras\u0131nda Hasan Tahsin Recep (as\u0131l ad\u0131 Osman Nevres)\u2019in, Yunanl\u0131lar\u2019a att\u0131\u011f\u0131 kur\u015fun, Mill\u00ee M\u00fccadele\u2019nin ilk kur\u015funu olarak biliniyordu. Son y\u0131llarda yap\u0131lan ara\u015ft\u0131rmalar ve ortaya konan vesikalar, Mill\u00ee M\u00fccadele\u2019de d\u00fc\u015fmana kar\u015f\u0131 at\u0131lan \u201cilk kur\u015funun -hatta kur\u015funlar\u0131n-\u201d, D\u00f6rtyol\u2019da, 19 Aral\u0131k 1918\u2019de, Mondros M\u00fctarekesi\u2019nde elli g\u00fcn sonra, yi\u011fit D\u00f6rtyollular\u2019\u0131n cesur evlad\u0131 Mehmet \u00c7avu\u015f (Mehmet Kara) ve m\u00fcfrezesi taraf\u0131ndan at\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya \u00e7\u0131karm\u0131\u015ft\u0131r. Ger\u00e7e\u011fin ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131 sonucunda, bundan b\u00f6yle t\u00fcm kaynaklarda, Milli M\u00fccadelede \u0130lk Kur\u015fu’nun D\u00f6rtyol \u0130l\u00e7emizden s\u0131k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 yaz\u0131yordu.
\nD\u00f6rtyol civar\u0131ndaki \u00c7ayl\u0131 K\u00f6y\u00fc\u2019nden Osman O\u011flu Mustafa da, Kurtkula\u011f\u0131 Mevkii\u2019nde \u015fehit edildi. Bu ve benzeri haks\u0131z davran\u0131\u015flar\u0131n devam\u0131 T\u00fcrk halk\u0131n\u0131 direni\u015fe \u015fevketti. Y\u00f6re halk\u0131, can\u0131n\u0131 ve namusunu kurtarmak i\u00e7in, her t\u00fcrl\u00fc imkan\u0131n\u0131 kullanarak silah sat\u0131n almaya ba\u015flad\u0131. Kara Hasan da, Frans\u0131zlar\u2019dan, karde\u015finin intikam\u0131n\u0131 almak i\u00e7in, Kuzuculu K\u00f6y\u00fc\u2019nde bir te\u015fkilat kurarak direni\u015fe ge\u00e7ti. Mal ve hayvanlar\u0131n\u0131 satarak silahlanan y\u00f6re gen\u00e7leri de Kara Hasan\u2019a kat\u0131ld\u0131lar. B\u00f6ylece, zamanla say\u0131s\u0131 300-400\u2019e varan bir Milli Te\u015fkilat ortaya \u00e7\u0131kt\u0131. 1919 y\u0131l\u0131 ba\u015flar\u0131nda harekete ge\u00e7en Kara Hasan (Hasan Pa\u015fa) ve \u00e7etesi de, T\u00fcrkiye\u2019de, i\u015fgal g\u00fc\u00e7lerine kar\u015f\u0131, Milli direni\u015fi ilk ba\u015flatan te\u015fkilat olmu\u015ftur.
\nG\u00fczel D\u00f6rtyolumuzdan, d\u00fc\u015fmana s\u0131k\u0131lan \u0130lk Kur\u015funun 97. Y\u0131ld\u00f6n\u00fcm\u00fcn\u00fc kutlar, \u015fehit ve gazilerimizi rahmetle ve minnetle an\u0131yorum.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

M\u0130LL\u0130 M\u00dcCADELEDE \u0130LK KUR\u015eUN VE D\u00d6RTYOL 19 Aral\u0131k 1918 ve 19 Aral\u0131k 2015, aradan ge\u00e7en tam 97 y\u0131l. O zamanlar hayatta de\u011fildim, ancak bu topraklarda do\u011fup b\u00fcy\u00fcmenin gururu ile her 19 Aral\u0131kta o g\u00fcnleri ya\u015f\u0131yor gibiyim. Tarihimize tekrar g\u00f6z atmak istiyorum… I. D\u00fcnya Sava\u015f\u0131\u2019n\u0131n sona ermesi ve Mondros M\u00fctarekesi\u2019nin imzalanmas\u0131n\u0131 takiben, y\u00f6reden g\u00f6\u00e7ettirilen Ermeniler\u2019in, Frans\u0131zlar …<\/p>\n","protected":false},"author":11,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"jetpack_post_was_ever_published":false,"_jetpack_newsletter_access":"","_jetpack_newsletter_tier_id":0,"footnotes":"","jetpack_publicize_message":"","jetpack_is_tweetstorm":false,"jetpack_publicize_feature_enabled":true,"jetpack_social_post_already_shared":false,"jetpack_social_options":{"image_generator_settings":{"template":"highway","enabled":false}}},"categories":[18,76],"tags":[178,183,980],"jetpack_publicize_connections":[],"aioseo_notices":[],"jetpack_featured_media_url":"","jetpack_sharing_enabled":true,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1969"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/11"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1969"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1969\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1970,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1969\/revisions\/1970"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1969"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1969"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1969"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}