{"id":1368,"date":"2016-05-05T14:43:48","date_gmt":"2016-05-05T11:43:48","guid":{"rendered":"http:\/\/wp.hataytr.com\/?p=1368"},"modified":"2016-05-05T14:43:48","modified_gmt":"2016-05-05T11:43:48","slug":"osmanli-donemi-suleyman-sah-turbesi-ve-sonrasi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/osmanli-donemi-suleyman-sah-turbesi-ve-sonrasi\/","title":{"rendered":"OSMANLI D\u00d6NEM\u0130 S\u00dcLEYMAN \u015eAH T\u00dcRBES\u0130 VE SONRASI"},"content":{"rendered":"

\"OSMANLIMehmet Akif Terzi ( Osmanl\u0131 Ar\u015fiv Uzman\u0131)<\/strong><\/p>\n

\n

G\u00fcndemimizin ilk s\u0131ras\u0131n\u0131 i\u015fgal eden \u201cS\u00fcleyman \u015eah T\u00fcrbesinin Osmanl\u0131 Ar\u015fivlerindeki izlerine bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bunun 1882\u2019ye kadar uzand\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmekteyiz.Bu konu hakk\u0131nda sevgili dostum Prof. Dr. Erhan Afyoncu Osmanl\u0131 Ar\u015fivlerinde yapt\u0131\u011f\u0131 ara\u015ft\u0131rma sonucunda a\u015fa\u011f\u0131da da belirtilece\u011fi gibi hem \u00f6nemli belgelere ula\u015fm\u0131\u015f ve hem de t\u00fcrbenin plan\u0131n\u0131 bulmu\u015f ve Murat Bardak\u00e7\u0131 ile bir gazete de yay\u0131nlam\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n

Osmanl\u0131 Hanedan\u0131\u2019n\u0131n b\u00fcy\u00fck atas\u0131 olan S\u00fcleyman \u015eah\u2019\u0131n mezar\u0131 19. as\u0131rda tamamen harabe haline d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Mezar\u0131n elden ge\u00e7irilmesi 1882\u2019de g\u00fcndeme geldi.Halep Vilayetinden t\u00fcrbenin i\u00e7ler ac\u0131s\u0131 durumunu bildiren yaz\u0131 geldi\u011finde bu durum II. Abd\u00fclhamid\u2019e arzedildi. Bu d\u00f6nemde II. Abd\u00fclhamid memleketin d\u00f6rt bir taraf\u0131ndaki \u00f6nemli \u015fahsiyetlerin t\u00fcrbelerini elden ge\u00e7irtmi\u015f veya yeniden in\u015fa ettirmi\u015fti. Bu t\u00fcrbeler aras\u0131nda Ertu\u011frul Gazi\u2019nin, \u015eeyh Edebali\u2019nin, Ak\u015femseddin\u2019in ve Bolay\u0131r\u2019da vefat eden S\u00fcleyman Pa\u015fa\u2019n\u0131n kabirlerini sayabiliriz.Caber Kalesi\u2019nin eteklerinde bulunan mezara 1884\u2019te t\u00fcrbe in\u015fas\u0131 i\u00e7in bir ke\u015fif yapt\u0131r\u0131ld\u0131, in\u015faat\u0131n 49 bin 145 kuru\u015fa m\u00e2lolaca\u011f\u0131 belirlendi ve Sultan Abd\u00fclhamid gerekli pl\u00e2nlar\u0131n haz\u0131rlanmas\u0131n\u0131 emretti. T\u00fcrbe kare bi\u00e7iminde olacak, mek\u00e2na kuyu, ambarlar, odalar ve t\u00fcrbenin korunmas\u0131 i\u00e7in askerlerin kalaca\u011f\u0131 bir ko\u011fu\u015f yapt\u0131r\u0131lacakt\u0131. \u0130n\u015faat\u0131n tamamlanmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, t\u00fcrbeye muhaf\u0131z olarak bir onba\u015f\u0131n\u0131n kumandas\u0131nda bir tak\u0131m ve 100 kuru\u015f maa\u015fla bir de t\u00fcrbedar tayin edildi.<\/p>\n

T\u00dcRBEN\u0130N PLANI;<\/strong><\/p>\n

<\/p>\n

Ancak in\u015faat kaliteli olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in t\u00fcrbe defalarca harabeye d\u00f6nm\u00fc\u015f, tamirler g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fcr. 1910 y\u0131l\u0131nda Sultan Mehmet Re\u015fad d\u00f6neminde Dahiliye Nezareti Kas\u0131m 1910 y\u0131l\u0131nda Sadarete yazd\u0131\u011f\u0131 bir yaz\u0131da t\u00fcrbenin acilen tamire muhta\u00e7 oldu\u011funu bildirerek masraflar\u0131n\u0131n padi\u015fah\u0131n b\u00fct\u00e7esinden kar\u015f\u0131lanmas\u0131 hususunu arz eder. Ancak patlak veren d\u00fcnya sava\u015f\u0131 araya girince bu tamir giri\u015fimi sonu\u00e7lanmaz. Derken aradan yine seneler ge\u00e7ti ve Kurtulu\u015f Sava\u015f\u0131 y\u0131llar\u0131 geldi… Suriye, I. D\u00fcnya Sava\u015f\u0131\u2019ndan itibaren Frans\u0131zlar\u0131n i\u015fgaline u\u011frad\u0131. Lozan \u00f6ncesinde masaya oturan T\u00fcrkiye ile Fransa aras\u0131nda Ankara\u2019da 1921\u2019in 20 Kas\u0131m\u2019\u0131nda bir \u201c\u00f6n bar\u0131\u015f andla\u015fmas\u0131\u201d imzaland\u0131 ve Fransa andla\u015fman\u0131n 9. maddesiyle Caber Kalesi\u2019ndeki \u201cT\u00fcrk Mezar\u0131\u201dn\u0131n T\u00fcrk topra\u011f\u0131 oldu\u011funu kabul etti.T\u00fcrkiye\u2019nin yeni s\u0131n\u0131rlar\u0131 24 Temmuz 1923\u2019te Lozan\u2019da son \u015feklini al\u0131rken Frans\u0131z temsilci General Pelle, T\u00fcrk delegasyonunun ba\u015fkan\u0131 \u0130smet Pa\u015fa\u2019ya ayn\u0131 g\u00fcn resmi bir mektup g\u00f6nderdi ve Ankara Andla\u015fmas\u0131\u2019n\u0131n h\u00fck\u00fcmlerinin aynen ge\u00e7erli oldu\u011funu, Lozan ile \u00e7ak\u0131\u015fmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 duyurdu.<\/p>\n

Son Halife Abd\u00fclmecid Efendi, 18 Ekim 1921\u2019de B\u00fcy\u00fck Millet Meclisi Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131\u2019na, yani Mustafa Kemal Pa\u015fa\u2019ya g\u00f6nderdi\u011fi mektupta, T\u00fcrkiye Cumhuriyeti\u2019nin s\u0131n\u0131rlar\u0131 d\u0131\u015f\u0131ndaki tek toprak par\u00e7as\u0131 olan Suriye\u2019deki Caber Kalesi\u2019nin T\u00fcrk topra\u011f\u0131 olarak kalmas\u0131n\u0131 Fransa\u2019ya kabul ettiren Ankara y\u00f6netimini tebrik etmi\u015fti.<\/p>\n

T\u00fcrk Mezar\u0131n\u0131n ahvali 1938 y\u0131l\u0131na kadar g\u00fcndeme gelmedi. Cumhuriyet d\u00f6neminde 150\u2019likler listesinde olup Suriye\u2019ye s\u00fcrg\u00fcne g\u00f6nderilen edebiyat\u0131m\u0131z\u0131n \u00e7ok \u00f6nemli isimlerinden biri olan Refik Halid Karay 1938 y\u0131l\u0131nda t\u00fcrbenin durumunu g\u00fcndeme getirdi. Bu yaz\u0131 \u00fczerine Ankara harekete ge\u00e7ti ve yetersiz kalsa da bir tamir yapt\u0131r\u0131ld\u0131. Devrim yasalar\u0131ndan olan ve tekke, zaviye ve t\u00fcrbelerin kapat\u0131lmas\u0131n\u0131 emreden yasan\u0131n \u00e7\u0131kmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan kald\u0131r\u0131lan S\u00fcleyman \u015eah T\u00fcrbesi\u2019nin imaml\u0131k kadrosu da yeniden ihdas edildi. 1931 Haziran\u0131\u2019ndan itibaren Evkaf Umum M\u00fcd\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc b\u00fct\u00e7esinden maa\u015f\u0131n\u0131n \u00f6denmesi kararla\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131.T\u00fcrbeyi 1949\u2019da bir astsubay, bir onba\u015f\u0131 ve sekiz er korumaktayd\u0131…<\/p>\n

1951\u2019de Caber Kalesi\u2019ni, S\u00fcleyman \u015eah\u2019\u0131n mezar\u0131n\u0131 ve Halep ile \u015eam\u2019daki \u015fehitliklerin durumunu inceleyen Konya Miletvekili Saffet G\u00fcrol\u2019un haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 raporda bu mek\u00e2nlarda b\u00fcy\u00fck aksakl\u0131klar bulundu\u011funa dikkat \u00e7ekilmesi \u00fczerine T\u00fcrk Mezar\u0131 tekrar g\u00fcndeme geldi ama o senelerde Suriye ile m\u00fcnasebetlerimizin iyi gitmemesinden dolay\u0131 hi\u00e7bir \u015fey yap\u0131lamad\u0131.S\u00fcleyman \u015eah, \u00f6l\u00fcm\u00fcnden dokuz as\u0131r sonra, 1973\u2019te yerinden oldu. Suriye, Caber Kalesi\u2019nin bulundu\u011fu b\u00f6lgeyi sular alt\u0131nda b\u0131rakacak olan bir baraj\u0131n in\u015fas\u0131na ba\u015flay\u0131nca T\u00fcrk Mezar\u0131 eski mek\u00e2n\u0131na benzeyen bir ba\u015fka yere ta\u015f\u0131nd\u0131. S\u00fcleyman \u015eah i\u00e7in orada yeni bir t\u00fcrbe in\u015fa edildi ve bir m\u00fcfreze asker bulundurup bayrak \u00e7ekme \u00e2deti bu yeni t\u00fcrbede de devam etti.<\/p>\n

Yukar\u0131da b\u00fcy\u00fck atam\u0131z S\u00fcleyman \u015eah\u2019\u0131n t\u00fcrbesi hakk\u0131ndaki tarihi geli\u015fim \u00f6zetle ortaya konmu\u015ftur. Kendisini Osmanl\u0131 hayran\u0131 ve takip\u00e7isi olarak g\u00f6steren yetkililerin ulu atam\u0131za reva g\u00f6rd\u00fckleri bu tavr\u0131 okuyucular\u0131n takdirlerineb\u0131rakmak gerekmektedir.<\/p>\n

BELGELER<\/strong><\/p>\n

<\/p>\n

<\/p>\n<\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Mehmet Akif Terzi ( Osmanl\u0131 Ar\u015fiv Uzman\u0131) G\u00fcndemimizin ilk s\u0131ras\u0131n\u0131 i\u015fgal eden \u201cS\u00fcleyman \u015eah T\u00fcrbesinin Osmanl\u0131 Ar\u015fivlerindeki izlerine bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bunun 1882\u2019ye kadar uzand\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmekteyiz.Bu konu hakk\u0131nda sevgili dostum Prof. Dr. Erhan Afyoncu Osmanl\u0131 Ar\u015fivlerinde yapt\u0131\u011f\u0131 ara\u015ft\u0131rma sonucunda a\u015fa\u011f\u0131da da belirtilece\u011fi gibi hem \u00f6nemli belgelere ula\u015fm\u0131\u015f ve hem de t\u00fcrbenin plan\u0131n\u0131 bulmu\u015f ve Murat Bardak\u00e7\u0131 ile …<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":1369,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"jetpack_post_was_ever_published":false,"_jetpack_newsletter_access":"","_jetpack_newsletter_tier_id":0,"footnotes":"","jetpack_publicize_message":"","jetpack_is_tweetstorm":false,"jetpack_publicize_feature_enabled":true,"jetpack_social_post_already_shared":false,"jetpack_social_options":{"image_generator_settings":{"template":"highway","enabled":false}}},"categories":[76,74,56],"tags":[520,500,519,517,249,518],"jetpack_publicize_connections":[],"aioseo_notices":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-content\/uploads\/2016\/05\/OSMANLI-D\u00d6NEM\u0130-S\u00dcLEYMAN-\u015eAH-T\u00dcRBES\u0130-VE-SONRASI.jpg","jetpack_sharing_enabled":true,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1368"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1368"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1368\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1370,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1368\/revisions\/1370"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1369"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1368"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1368"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hatayinnabzi.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1368"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}