Hatay Haber, Hatay Haberleri Hatayın Nabzı
Sultan Abdülhamid Han’ın tahta geçtiği ilk yıllarda mat-buattaki serbestlik, devletin birliğini bozmak veya devlet idaresinde bulunan kişilere saldırmak ve çamur atmakta kullanılıyordu. Bu ciddi tehlikeyi gören Sultan Abdülhamid Han, neşriyatın dinin, devletin ve milletin aleyhine olmaması için basılmadan önce kontrol ettirmeye başladı. Bilhassa dini neşriyatı kontrol ettirdi. Maarif Nezareti’nde neşrolunacak kitapların basılmadan evvel incelenmesi ile vazifeli bir ‘Encümen-i Teftiş ve Muayene Heyeti’ ve “Tercüme Cemiyeti” ismi ile bir heyet teşkil edildi, yabancı dildeki neşriyatlar tercüme edildi ve yabancı dilde eserler neşrettirdi. Yıldız Kütüphanesi ve Bayezid Kütüphanesi’ni kurdu. Kütüphanelerdeki kitapların kataloglarını yaptırdı.
Sultan Abdülhamid Han, matbuata düşman değil, yardımcı idi. Hatıratında “Benim memleketimde hangi fikir adamı, hangi edebiyatçı, hangi âlim faydalı bir yazı yazmış, kitap çıkarmış da ben buna mâni olmuşum?” demiştir.
Sultan Abdülhamid Han, matbuat ve neşriyat çalışmalarını desteklediği için kitap, mecmua (dergi) ve gazete sayısında büyük artışlar oldu. Matbaaların sayısı iki katına çıkmış, on dört binin üzerinde kitap basılmıştır.
1890’lı yıllarda günlük gazetelerden İkdam’ın tirajı on beş bin, Sabah’ın on iki bin idi. Tirajı on binin üstünde dergiler vardı. 1940’lı yıllarda Cumhuriyet Gazetesi’nin tirajının 7.500, Tasvir Gazetesi’nin 5.000 civarında olduğuna bakılınca vaziyet daha iyi anlaşılmış olur.
Sultan Abdülhamid Han, İslâm âlemini manevî bağlarla bir çatı altına toplamaya çalıştı. Afganistan, Rusya, Buhara, Semerkand, Afrika, Ümit Burnu, Umman, Zengibar, Kongo, Yemen, Çin, Habeşistan ve Hindistan gibi ülkelere elçiler gönderdi. Müslümanların sıkıntılarıyla yakından alakadar oldu. Buralara maddî yardımların yanında dini kitaplar ve Kur’ân-ı Kerim gönderdi. Kendi kesesinden bedelini ödeyerek Buhari-i Şerif’i bastırmış ve bütün İslâm memleketlerine hediye olarak göndermiştir.
