İnsanlar hayatlarını sürdürebilmek için üretmek zorundadırlar. Toplumların üretimleri sonucu elde ettikleri gelirler o toplumdaki üretim sürecine katılanlar arasında adil dağılımı gerçekleşiyorsa ya da zengin ile fakir arasında gelir farkı az ise doğal olarak orada yaşayanların daha mutlu ve birbirleri ile olan ilişkileri daha barışık olduğu söylenebilir. Genel olarak bu tip toplumlar incelendiğinde eğitim, sağlık ve sosyal açıdan da gelişmiş oldukları görülmektedir. Tersi durumda ise bir ekmeğe muhtaç insanlar, yoksulluktan dolayı eğitimini yarıda bırakan çocuk işçiler ve yaşadıkları toprakları terk etmek zorunda kalan nesiller yetişmektedir. İnsanlar arasında olması gereken sevgi, saygı ve hoşgörünün yerini kin, nefret ve bencillik almaktadır. Ülkemizde de son yıllarda yapılan araştırmalar sonucunda gelir dağılımı konusu en çok tartışılan konular arasındadır. Gelir dağılımının üretim faktörleri arasında nasıl dağıtıldığı kadar elde edilen gelirin reel getirisini etkileyen gelişmelerde bir o kadar önemlidir. Gelir dağılımını ve geliri etkileyen bu söz konusu etmenlerden en önemlilerinden biri de dövizdeki hareketliliktir. Burada hem anlatım kolaylığı olması için hem de dünya ekonomisinin her alanında genel itibari ile Amerikan Doları (USD) kullanıldığı için analizi Amerikan Doları üzerinden yapacağım.

2016 yılının son çeyreğinden bugüne kadar Amerikan Dolarının Türk Lirası karşısındaki fiyat hareketlerine bakacak olursak;  30 Eylül 2016’da 1 USD 3 TL iken 30 Aralık’ta 3,50, 30 Ocak 2017’de 3,88, 27 Haziran’da 3,50 ve son olarak 8 Aralık’ta 3,86 TL olmuştur. Peki yaklaşık son bir yıldaki bu dalgalanma ne anlama gelmektedir. Başka bir deyişle Amerikan Dolarının Türk Lirası karşısındaki bu hareketliliği sadece parasal değişkenleri mi etkilemektedir?

Amerikan Dolarının Türk Lirası karşısında değer kazanması ihraç malları açısından olumlu sonuç doğursa da genel olarak ekonomide yıpratıcı etki yaratmaktadır. Bunun nedeni ise reel üretimin kullandığı hammadde ile ara malının büyük kısmının ithal edilmesi ve beklentiler üzerinde yarattığı olumsuz etkidir. Bunun yanında Amerikan Dolarındaki beklenmedik dalgalanmalar gelir gurupları arasında da olumsuz etkiye neden olmaktadır. Amerikan Dolarının herhangi bir nedenden dolayı artmasının bazı gelir guruplarının gelirini arttırıcı etki yaparken bazı gurupların gelirlerinde ciddi azalmalara neden olmaktadır. Örneğin Türk Lirası karşısında Amerikan Dolarının %10 artması ürettiği malı ihraç eden bir firma için kazançlı olurken, hammaddesini ithal eden başka bir firma için maliyet artışı demektir. Amerikan Dolarındaki artış maliyetlerin artmasına, firmaların maliyet artışını fiyata yansıtmaları durumunda enflasyon oranlarının artmasına, eğer fiyata yansıtamazlar ise üretimi kısmalarına, bu durum da işsizliğin artması anlamına gelmektedir. Ayrıca firmaların genel itibari ile maliyeti minimum seviyesinde tutmak istemesi böyle durumda işgücü ücretlerini mümkün olduğunca en düşük seviyede tutmaları anlamına gelecektir. Firmalar böyle durumlarda genel olarak mevcut çalışanın ücretini en iyi ihtimalle sabit tutmayı, yeni işgücü alımlarında ise daha düşük ücretle işe almayı tercih etmektedirler. Bu durumda doğal olarak ücretliler aleyhine gelir dağılımının yeniden yapılması demektir. Öte yandan elde ettiği geliri tüketen kişi için ise reel gelirinin azalması anlamına gelmektedir. Amerikan Dolarının Türk Lirası karşısında değer kaybetmesine bakacak olursak; bu seferde ürettiği malı ihraç eden firmaların kâr marjını düşürecek, kâr marjının düşmesi ise ilk olarak kârı etkileyecek sonrasında sırayla rant ve ücretin düşmesi yönünde baskı yapacaktır. İthal malların fiyatları TL cinsinden ucuzlaması ile ithal mallarına dayalı üretim yapan firmaların maliyetlerine olumlu etki yapacak olsa da, ülke dışındaki malların da fiyatları TL cinsinden ucuzlayacağından firmaların rekabet gücünü zayıflayacaktır. Bu bağlamda gelir dağılımı ve mevcut gelire etkisine baktığımızda reel gelire kısa süreli olumlu etki yapsa da parasal gelirdeki düşüş bu iyimser havayı alıp götürecektir. Bu durumda yine diğer durumda olduğu gibi gelir dağılımındaki adaletsizliği arttıracaktır. Çünkü Amerikan Dolarının Türk Lirası karşısında beklenmedik bir değer kaybı elinde dolar bulunduranlardan Türk Lirası bulunduranlara doğru gelir transferi anlamına gelecektir. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda dövizin yerel para birimi karşısındaki beklenmedik hareketliliği; gelirin üretim faktörleri arasındaki dağılımını, mevcut gelirin reel getirisini, geleceğe yönelik beklentileri ve ülkeye yapılacak olan doğrudan yabancı yatırımları olumsuz etkilemektedir.

Birlikte hareket etmekten niçin bu kadar korkulur anlamış değilim. Tek başına yönetimde aksaklıklar unutulmuş taraflar sürekli olacaktır. Hem ayrıca herşeyi düşünmeye niçin çalışırki insan. Farkliliklar sisteme dahil edilebildiği zaman ideale yaklaşılır. Bireysel başarılar hiç bir zaman toplumsal durumlarda süreklilik kazanmamıştır. Durumun böyle olduğunu bile bile tek sözcüğünde ısrar etmek, amacın hizmet değil çıkar olduğunu gösterir.
Eğer halk için bir şeyler yapılacaksa bunu en iyi halk için çalışan tüm grupları çevresi oranında yönetime dahil etmekle yapabiliriz.
Benim dediğim olsun mantığı insanin severek isteyerek benimsediği bir durum. Heyacanda verici bişey aslında, ama bizim ihtiyacımız olan heyacan değil, eylem yapılan iş ve hizmettir.
Şimdi gelelim damdan düşer kısmına. Niçin bu kadardaki bu sözcüğünün neyin yerine kullanıldığınıda anlatmalıyızki sözcükler arasındaki kopukluk giderilsin.
Bu derken anlatmak istediğim; yönetimde karar alma sürecinde toplumu ilgilendiren bir karara kişisel takıntılarını dahil etmeye çalışması, buradaki düşünceyi karar verici o an elbette takıntı olarak algılamıyor. Karar vericinin o anki düşüncesi, kendi düşüncesi dışındakilerin kararlarına yer verdiği zaman toplumun zarar göreceğini düşünmesi tek sözcüğüne sıkıca sarılmaya itiyor,,
Ne taraftan bakildigi anlasilmayan bi yazi gibi oldu ama idare edin artik,
Ben ilkokulda da kompozisyon işini pek beceremezdim. Hani şu giriş gelişme sonuç varya onu,

Son zamanlarda Hassa’da gerçekleştirilen organizasyonlar umut verici. Özellikle görevine yakın zamanda başlayan Kaymakam Mustafa PALA öncülüğünde bir hareketin başladığını ilgiyle takip etmekteyim.